Mijn eigen bijdrage aan de bundel Een nieuwe politieke formule. Ideeën voor staat en samenleving geïnspireerd door Alexis de Tocqueville draagt bovenstaande titel.
In de inleiding wordt deze als volgt aangekondigd:
“Staat. Hans-Martien ten Napel constateert in zijn bijdrage eveneens dat de westerse staatsinrichting sinds het verschijnen van Tocquevilles Over de democratie in Amerika grondig van aanzien is veranderd. In reactie hierop wint een nieuwe, nog niet volledig uitgekristalliseerde, stroming van het postliberalisme terrein. Hierin dreigt het kind van diverse democratisch-rechtsstatelijke verworvenheden echter met het badwater te worden weggegooid. Aldus bezien vormt het gedachtengoed van Tocqueville een redelijk alternatief voor de hedendaagse staatsinrichting. Opvallend genoeg laten momenteel het klassieke liberalisme en de christelijke politiek, als traditionele representanten van de vrijheid en de religie in het Nederlandse partijstelsel, het echter beide enigszins afweten. Wat kunnen zij leren van het Tocquevilliaanse perspectief?”
In de betreffende paragraaf (6) over het Nederlandse partijlandschap schrijf ik vervolgens:
“Vanuit dit perspectief bezien, is er binnen het Nederlandse partijlandschap behoefte aan een hernieuwde nadruk op de door Tocqueville onderscheiden elementen van vrijheid en religie binnen respectievelijk de VVD en het CDA. Daarbij zou ook een samensmelting van deze partijen en de SGP verdedigbaar zijn. Dat lijkt kansloos en valt, toegegeven, ook niet direct vanuit de verschillende betrokken partijpolitieke belangen te beredeneren. Het is dan ook een observatie die vanuit het oogpunt van het partijstelsel als geheel kan worden gedaan. Wie het Nederlandse partijpolitieke landschap anno 2020 overziet, kan bijna niet anders dan constateren dat de liberaal-democratische consensus vrijwel alle partijen van SP tot VVD omvat. Hierdoor is er, afgezien van de premoderne SGP en meer of minder populistische partijen als Forum voor Democratie en PVV, geen alternatief voor kiezers die reserves koesteren jegens de richting waarin de liberale democratie zich heeft ontwikkeld. Een dergelijk alternatief bestaat in het Verenigd Koninkrijk en de Verenigde Staten bijvoorbeeld wel.”
Voor meer informatie over de bundel als geheel, zie:
Hans-Martien ten Napel 