Voor de binnenkort verschijnende, derde aflevering van het Tijdschrift voor Religie, Recht en Beleid van 2018 schreef ik een Overwegende onder bovenstaande titel. In drie achtereenvolgende blogposten valt de voorlaatste versie van dit redactioneel hier alvast te lezen. Hieronder deel 3.
Wanneer we kijken naar de staatsrechtsbeoefening in de Verenigde Staten, maar bijvoorbeeld ook in Nederland, dan is de LAPA-methode daar veruit dominant. Veel wetenschappers lijken het hanteren van een vast referentiepunt als achterhaald te beschouwen. Ook het idee dat aan de universiteit gestreefd zou moeten worden naar waarheidsvinding, een notie die centraal stond bij de oprichting van veel van de meest toonaangevende instellingen van hoger onderwijs, ervaren velen inmiddels als problematisch. Natuurlijk wordt er nog wel naar theorievorming gestreefd, maar bij gebrek aan een vast referentiepunt, kan deze theorie alle kanten uitgaan. De kakafonie van opvattingen die hieruit voortvloeit, is eerder kenmerkend voor de hedendaagse universiteit dan de ambitie om de ‘waarheid’ te achterhalen. Ik zou niet durven beweren dat deze kakafonie van meningen niet ook haar charmes heeft, zoals ik ook de LAPA-seminars kon waarderen. Een op voorhand uitsluiten van de door het James Madison Program voorgestane werkwijze leidt echter tot wetenschappelijke eenzijdigheid, die op gespannen voet staat met het karakter van een universiteit.
Het zou de moeite waard zijn om te onderzoeken of en, zo ja, in hoeverre er een relatie bestaat tussen de voorkeur voor wetenschapsbeoefening zonder een vast referentiepunt en de door Zonderop beschreven teloorgang van het christelijk geloof in ons land. Wie immers niet meer wekelijks in de kerk vertrouwd wordt gemaakt met het hanteren van een vast referentiepunt bij reflectie op de vragen van deze tijd, zal allicht ook eerder oriëntatie op een vaststaand wetenschappelijk kader afwijzen. Wat de uitkomst van dergelijk onderzoek ook zou kunnen zijn, voor nu volstaat de constatering dat de gesignaleerde eenzijdigheid in de wijze van wetenschapsbeoefening zich gelijktijdig lijkt voor te doen als de afbrokkeling van de christelijke cultuur waarvoor Ongelofelijk waarschuwt.
Einde
Zie voorts:
Hans-Martien ten Napel 