Voor de originele, Engelstalige substack, zie: https://open.substack.com/pub/hansmartientennapel/p/postcard-from-rome?r=9844n&utm_campaign=post&utm_medium=web
“At last—for the first time—I live! It beats everything: it leaves the Rome of your fancy—your education—nowhere. It makes Venice—Florence—Oxford—London—seem like little cities of pasteboard. I went reeling and moaning thro’ the streets, in a fever of enjoyment.
Uit: The Letters of Henry James, Vol. I (1920), 24-25
Ik verkeerde in de gelukkige omstandigheid om de laatste week van februari met mijn gezin in Rome te kunnen doorbrengen. Daar maakten wij een pelgrimstocht langs “De Weg van de Zeven Kerken.”
Beginnend in de St. Pieter basiliek, “de grootste en de belangrijkste kerk van het christendom,” was het op zondag onder meer bijzonder om het graf van de op Oudejaarsdag 2022 overleden Paus Benedictus XVI te bezoeken. Aansluitend was er op het beroemde plein met de door Bernini ontworpen zuilengalerijen, die “the maternal arms of Mother Church” representeren, het “Angelus” met Paus Franciscus.
Op dinsdag volgden de Basiliek van St. Paulus buiten de Muren en die van Santa Maria Maggiore. In de eerste, een “treasurehouse of religious art,” bevindt zich het graf van de onder keizer Nero (54-68) onthoofde apostel Paulus; in de tweede de “Salus Populi Romani” icoon van Maria waar de huidige Paus onder meer bidt voor en na zijn buitenlandse reizen. In 2020 gebruikte hij de icoon ook tijdens de buitengewone zegen “Urbi et Orbi” wegens de corona-pandemie.
Op woensdag bezochten wij de aartsbasiliek van Sint Jan van Lateranen, “the mother of all the churches in the world” en “the oldest and the highest ranking of all the four major papal basilicas.” Het is nog altijd de kathedraal van Rome en de zetel van de bisschop van Rome. Tot de relieken die er bewaard worden, behoren de hoofden van de Apostelen Petrus en Paulus. De nabijgelegen Basiliek van het Heilige Kruis in Jeruzalem is “home to the most treasured relics of the Passion of Christ.”
De Basiliek van Sint Sebastiaan buiten de Muren, waar wij op donderdag naar toe gingen, is gelegen langs de Via Appia. Behalve een aantal relieken, bevat zij ook het laatste meesterwerk van Bernini, “Salvador Mundi.” Hier namen wij ook deel aan een rondleiding door de catacomben van St. Callistus, waar ongeveer een half miljoen christenen begraven zijn, onder wie tientallen martelaren en zestien pausen.
Tenslotte volgde op vrijdag de Basiliek van St. Laurentius buiten de Muren, waar ook de eerste martelaar St. Stefanus begraven ligt. Volgens het filmpje, “after the apostles Peter and Paul, St. Lawrence is regarded as the most prominent of all the martyrs of Rome.” Saulus, de latere apostel Paulus, stemde in met de executie van Stefanus. En zo is de cirkel van deze substack praktisch rond.
We deden het allemaal niet in de juiste volgorde, niet op een dag en verplaatsten ons niet alleen te voet maar deels ook met het openbaar vervoer.
Toch maakte de tocht ook zo indruk, zeker in combinatie met bezoeken aan Romeinse bezienswaardigheden als het Colosseum, het Forum Romanum, het Pantheon en de Engelenburcht.
Zeker, er was ook sprake van “genieten,” niet in de laatste plaats dankzij ons appartement met terras in de prachtige wijk “Prati”. Wie geïnteresseerd mocht zijn in het adres, moet het maar even laten weten. Het vakantiehuis verwelkomt bijvoorbeeld ook wetenschappers die enkele weken of maanden in Rome moeten doorbrengen.
Maar bovenal was de pelgrimstocht een herinnering aan hoezeer, ook vandaag de dag nog, zoals een van de video’s het verwoordt, “Saint Sebastian and other martyrs reflect the face of the church.”
Hans-Martien ten Napel 